Fjalët e përbashkëta greqisht shqip

gresisht-shqip

Pas ngritjes online të fjalorit greqisht shqip, fjalor me 7500 fjalë ku të gjitha fjalët kanë shqiptimet përkatëse, Shqipopedia përfundoi gjithashtu edhe një punim shumë të rëndësishëm me fjalët e përbashkëta që kanë gjuha greke dhe shqipe. Për krijimin e kësaj liste të gjatë fjalësh është nevojitur shumë kohë pasi është punuar në një shtrirje të gjatë kohore e cila u përfundua tani. Me këtë punë ne iu vijmë në ndihmë të gjithë atyre që mësojnë greqisht në nivel fillestar apo të avancuar, atyre që e studjojnë këtë gjuhë, si dhe mësuesve dhe pedagogëve.

Është një nga listat më të kompletuara edhe pse nuk janë përfshirë të gjitha fjalët e mundshme pasi gjuha greke është një nga gjuhët bazë të gjuhëve perëndimore e botërore, e cila ka dhënë dhe vazhdon t’i japë botës një numër shumë të madh fjalësh pasi fjalët mund të zbërthehen dhe të japin kuptimin e tyre në thelb. Aftësitë e saj fjalëformuese e bëjnë atë një gjuhë shumë elastike dhe jashtëzakonisht të pasur.
Megjithatë, kjo punë përveç qëllimit studimor iu drejtohet atyre që e mësojnë greqisht, prandaj nuk janë përfshirë vetëm fjalët me orgjinë greke por edhe fjalë nga frëngjishtja, italishtja, anglishtja, persishtja, arabishtja, turqishtja etj.

Në shumicën e rasteve fjalët kanë kuptim identik, por ka dhe disa raste që kuptimi mund të jetë shumë i përafërt por edhe pak i ndryshëm. Për fjalët që kanë disa kuptime, nuk është e thënë që të gjitha kuptimet të jenë në të dyja gjuhët por vetëm përkthimi i shkruar.

Disa shembuj:

τσίκνα (cikna) në greqisht:

  1. οσμή από κρέας ή άλλο φαγητό που ψήνεται – aromë nga mishi apo ushqimi të piqet.
  2. οσμή από καμένο φαγητό – erë e ushqimit të djegur.

 

ciknë në shqip:

  1. Acar.
  2. Pjesa e djegur e gjellës a e qumështit, që është ngjitur në fund të enës.

 

Pra e njëjta fjalë në gjuhën shqipe përdoret vetëm kur digjet qumështi dhe zë fund tenxherja.

 

Shembull 2

τσιγαρίζω (cigarizo) në greqisht:

ψήνω σιγά σιγά σε καυτό λίπος, καβουρντίζω – pjek me ngadalë në yndyrë të nxehtë, kaurdis

cingaris në shqip:

fërgoj diçka derisa të skuqet fort e të thahet.

Pra në shembullin 2 shohim se ka ndryshim, pasi në greqisht ka kuptimin e skuqjes së ushqimit më pak, kurse në shqip ka kuptimin e skuqjes shumë fort.

 

Shembull 3

ντουντούκα (duduka) në greqisht:

κωνικός, μεταλλικός σωλήνας που δυναμώνει τη φωνή του ομιλητή, ώστε να ακούγεται σε μεγάλη απόσταση – tub konik metalik i cili përforcon zërin e folësit që të dëgjohet në distancë të largët.

 

duduk në shqip:

pipëz a zamare e bërë me lëvore shelgu ose me rabush qepe.

Pra edhe pse fjalët kanë të njëjtën rrënjë etimologjike nga fjala turke düdük (= fyell), fjalët e kanë ndryshuar kuptimin e tyre. Për të dhënë një ide më të mirë po bëjmë edhe ilustrimin e tyre.

duduka greke

duduku shqiptar

 

 

 

 

 

 

Raste të tjera fjalësh janë, psh. nga anglishtja χιούμορ – humor, nga turqishtja χασάπης – kasap, nga greqishtja χαρακτήρας – karakter, nga italishtja μαρινάρω – marinoj, nga frëngjishtja μαριονέτα – marionetë, nga latinishtja μάσκα – maska etj.

Gjithashtu janë përfshirë edhe neologjisma, κομπιούτερ – kompjuter si dhe fjalë të vjetëruara τσερτσεβές – çerçive.

Përveç kësaj liste të gjatë fjalësh me mbi 4500 fjalë, Shqipopedia më parë ka postuar fjalët e përbashkëta me gjermanishten dhe fjalët e përbashkëta me italishten. Për të shkuar tek fjalët e përbashkëta me greqishten mund të vizitoni linkun e mëposhtëm fjalët e përbashkëta me greqishten.

P.s (Nuk janë përfshirë fjalët me orgjinë shqiptare pasi ato do të jenë në një artikull të veçantë)

 

Comments
All comments.
Comments